خلسه وسط یک طوفان فرهنگی

حامد حاجی‌حیدری

8 مهر 1393 ساعت 10:29

برنامه ده ساله شبکه ملی اطلاعات که بستر مستقل و امن ملی برای خدمات شبکه‌ای را تضمین می‌کند، و در فضای امن آن می‌توان به سرعت‌های بالای ارتباطات اطمینان کرد، در ابهام است، و وزارت ارتباطات تا کنون مصوبات مربوطه را اجرایی نکرده است.


متن یادداشت دکتر حامد حاجی‌حیدری از دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با عنوان «خلسه وسط یک طوفان فرهنگی» به شرح ذیل است:

░▒▓ قضیه

● برنامه ده ساله شبکه ملی اطلاعات که بستر مستقل و امن ملی برای خدمات شبکه‌ای را تضمین می‌کند، و در فضای امن آن می‌توان به سرعت‌های بالای ارتباطات اطمینان کرد، در ابهام است، و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ضمن رویارویی آشکار با شورای عالی فضای مجازی که متولی ارشد این موضوع و موضوعات مرتبط است، تا کنون مصوبات مربوطه را اجرایی نکرده است. در حالی که دبیر شورای عالی فضای مجازی از عدم تقدیم گزارش وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در موضوع «برنامه زمان بندی و فاز بندی» پروژه به مرکز ملی فضای مجازی گلایه دارد، وزیر پاسخ می‌دهد: «برنامه زمان بندی و مدل مفهومی آماده است اما این موضوع تاکنون در اولویت برنامه های شورای عالی فضای مجازی برای ارائه از سوی وزارت ارتباطات نبوده است. ... واعظی با اشاره به اظهارات دبیر شورای عالی فضای مجازی مبنی بر تعلل این وزارتخانه برای اجرای پروژه شبکه ملی گفت: این اظهارات زیبنده ایشان نیست و باید این مباحث را با همکاران من پیگیری کنند» (عیار آنلاین، خبر شماره ۶۳۲۸۳). هنوز هم وزارت مربوطه با گذشت قریب چهار ماه از این بگو مگو، این برنامه را تقدیم نکرده است. مع الوصف، به موازات این تأخیر، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، کار گسترش پهنای باند و همچنین راه اندازی نسل‌های سه و چهار تلفن همراه را با سرعت به انجام رساند. این وزارتخانه برای این منظور، شورای عالی فضای مجازی را دور زد و این، نه تنها دولت را در مقابل «منتقدان بی سواد»، بلکه در مقابل «علما» قرار داد. به نحوی که آیت ا... ناصر مکارم شیرازی از مراجع عظام تقلید با اشاره به برنامه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در اجرای نسل سوم و چهارم اینترنت فرمودند: «شورای عالی فضای مجازی توضیحاتی را در این ارتباط به من دادند، و من احساس کردم که در این خصوص خطری ایجاد می‌شود که در نهایت تذکر دادم». ایشان با تاکید بر اینکه ما مخالف تکنولوژی نیستیم افزودند: «به نظر ما استفاده از تکنولوژی واجب است، زیرا وقتی مسلمانان دارای نهضت علمی و انقلابی بودند، اروپایی ها دوران قرون وسطی را طی می‌کردند؛ از این رو ما موافق تکنولوژی هستیم». این مرجع معظم تقلید ادامه دادند: «تکنولوژی غربی مانند یک آب گل آلود و غیر بهداشتی است، البته آب مایه حیات است، ولی آب گل آلود را باید تصفیه کرد؛ بنا بر این، تکنولوژی نسل سوم اینترنت هم مانند آب گل آلود باید تصفیه شود تا در اختیار مردم قرار گیرد، بنابراین این را باید گفت که آدم بی عقل مخالف تکنولوژی و پیشرفت علم است». ایشان که قبلاً به هنگام اعطای انحصاری امتیاز نسل سوم به رایتل هم واکنش نشان دادند، با بیان اینکه شتاب و عجله در اجرای نسل سوم و اینترنت پر سرعت اشتباه است، فرمودند: «در ارتباط با استفاده از این تکنولوژی اعضای شورای فضای مجازی نظراتی را دارند که این نکات باید در نشست‌هایی با مسئولان و وزیر ارتباطات مطرح شود، زیرا در غیر این صورت در آینده مشکلات بسیاری ایجاد می‌شود».
● دغدغه بلیغ از نقش ویرانگر اینترنت و بویژه نسل‌های جدید آن در زندگی اجتماعی، منحصر به مراجع تشیع نبوده است. فی المثل، اخیراً پاپ فرانسیس نیز در سخنرانی خود خطاب به پنجاه هزار جوان آلمانی گفتند: «زندگی ما را زمان تشکیل داده است، و زمان هدیه‌ای از سوی خداوند است؛ پس، بهتر است این زمان در اقدامات مناسب و موثر مورد استفاده قرار بگیرد». پاپ فرانسیس که به طرز عجیبی یک پاپ امروزی است و از قضا عضو باشگاه طرفداران یک تیم فوتبال هم هست، و همچنین، در زمینه شیمی، فلسفه، روان شناسی، ادبیات و نهایتاً الهیات تحصیل کرده، و در رشته الهیات به اخذ درجه دکترا نایل گردیده‌اند، و به شش زبان مسلط اند، در دیدار با جوانان آلمانی، آن ها را به استفاده کمتر از اینترنت و تلویزیون دعوت کردند. ایشان معتقدند جوانان در استفاده از اینترنت زیاده روی می‌کنند. پاپ فرانسیس می‌گویند: «زندگی باید بدون اینترنت هم در جریان باشد». ایشان افزودند: «اینترنت باید به عنوان یک پیش برنده در زندگی مردم جاری باشد، نه این که به عنوان ابزاری برای چت کردن و دیدن تلویزیون مورد استفاده قرار گرفته و ما را از مسیر اصلی منحرف کند».
● به نظر می‌رسد که دولت، و بویژه، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، باید نگرانی‌های همه جانبه از سوی کسانی که مخالفتی با فضای آزاد تبادل آگاهی ندارند، ولی از فروپاشی شیرازه جامعه نگران هستند را بیش از این جدی بگیرد.

░▒▓ برهان
● قتل عام سال ۱۹۹۹ در دبیرستان کلمباین واقع در جفرسون کانتی ایالت کلرادو امریکا، که مایکل مور برنده اسکار، مستند آن را به تصویر کشید، یک طراحی تروریستی پیچیده ملهم از بازی‌های اینترنتی بود.
● دو نوجوان، ساعت ها صرف اقدام به قتل‌های مجازی در بازی ویدئویی فوق العاده خشن «رساخیز»، و انتشار فراموش نشدنی تجربه آن ها در وب سایت شخصی خودشان در EOL کردند، و در نهایت، برای آن که در عمل آن را محقق کرده باشند، قتل عام کلمباین را به راه انداختند.
● اریک هریس و دیلن کلبولد، علاوه بر تیراندازی، حمله‌های پیچیده و به شدت برنامه ریزی شده شامل یک بمب آتش زا در فاصله چند مایلی کلمباین، برای منحرف کردن توجه آتش نشانان؛ مخزن‌های پروپان تبدیل شده به بمب که در کافه تریای دبیرستان قرار داده شده بود؛ نود و نه عدد مواد منفجره و بمب‌های جاسازی شده در اتومبیل، به انجام رساندند. آخرین نوشته‌های آن ها شامل شرح‌های مبالغه گونه اینترنتی در مورد راه‌های فرار به مکزیک، ربودن یک هواپیما در فرودگاه بین المللی دنور و کوباندن آن به یک ساختمان در شهر نیویورک بود. این دو امیدوار بودند که بعد از تنظیم مواد منفجره دست ساز در کافه تریا در شلوغ‌ترین زمان از روز، این کار منجر به کشته شدن صدها نفر از دانش آموزان شود و آنها به فراریان که در حال فرار از مدرسه هستند، شلیک کنند. سپس، هنگامی که خودروهای پلیس، آمبولانس، کامیون‌های آتش نشانی و خبرنگاران به مدرسه آمدند، بمب‌هایی را که در خودروشان کار گذاشته‌اند، باید منفجر و منجر به کشته شدن این افراد و سایر پرسنل شود. در همه این مراحل، آن ها به فکر ایجاد تصاویری به شورانگیزی «رستاخیز» بودند.
● این واقعه نشان داد که انفجار «رسانه‌های جدید»، در زمانی اتفاق می‌افتد که هنوز بسیاری از مسائل اجتماعی مربوط به «رسانه‌های قدیمی» حل و فصل نشده است. هنوز دلواپسی‌های دیرپا در مورد تأثیر برنامه های خشونت آمیز تلویزیون و ماهواره به قوت خود باقی است، که محبوبیت رو به رشد بازی‌های رایانه‌ای خشونت آمیز مانند بازی «سرقت بزرگ خودرو»، که در آن کودکان می‌توانند عمل قتل و ضرب و شتم مرتکب شوند، قوز بالای قوز شده است.

░▒▓ یک سطح عمیق تر...
● محیط زیست رسانه‌های جدید ژله‌ای و متغیر است، و پدر و مادرها، نهادهای تربیتی، و کارشناسان آموزشی نمی‌توانند از طریق نرم افزارهای فیلترینگ و کتاب‌های راهنما، نحو مواجهه مؤثر و پایدار با آن را بیاموزند و عمل کنند. البته کارشناسان آموزشی اکیداً توصیه می‌کنند که زمان گذران وقت فرزندان در اینترنت را محدود کنید و ابزارهای ارتباطی را در اتاق خصوصی آن ها قرار ندهید، ولی اعمال این توصیه‌ها هر روز دشوارتر می‌شود.
● احساس ضعف، و سپس، احساس گناه و ناامیدی، پدر و مادر ها را در مقابل یک فرهنگ رسانه‌ای بی حد و حصر با منبع بی پایان از ابزارهای فن آوری جدید، مستأصل کرده است. نقش پدر و مادر مخدوش شده است. فضای رسانه‌ای شکل اقیانوس مواجی یافته است که پشت سیل بند ها متوقف نمی‌شود، و از طریق مودم ها و کابل‌های فیبر نوری، مستقیماً به اتاق خصوصی کودکان و نوجوانان بی‌دفاع شما راه می‌یابد. اینترنت به عنوان یک رسانه جدید، در میان فرهنگ کودکان رسوخ کرده در حال حاضر بسیار تجاری پدید آمده است. صنعت عظیم تبلیغات و پژوهش بازار، آماده و در انتظار است تا استراتژی‌های خود را دقیقاً جو دیجیتالی جدید همساز کند و به نوبه خود این جو را تشدید نمایند.
● جوانان، پروتکل‌های اینترنت را درونی می‌کنند، و تعامل آن ها با رسانه‌های دیجیتال موجب ظهور مجموعه جدیدی از رفتارها، ارزش ها و انتظارات می‌شود. اخیرا، خبری آن قدر مهم شد که خود را به صفحه اول روزنامه «نیویورک تایمز» تایمز رساند: «کشف زندگی مخفی نوجوانی که به مدت پنج سال، به فروش تصاویر بدن خود در اینترنت مشغول بود». گزارش مشابهی در «واشنگتن پست» هم یک سندرم بزرگ را مستند کرد که بر اساس آن برخی از نوجوانان به هزاران وب سایت لاغری که به ترویج بی اشتهایی و رژیم‌های پر خطر می‌پردازند و روش‌های خطرناک ترغیبی را در پیش می‌گیرند که عملاً توأم با سوء استفاده گسترده از نوجوانان بود. همه این ها، در حالیست که والدین نمی‌دانند که سرعت تغییر روش‌های حمایتی و نظارتی خود را به موازات سرعت پیشرفت تکنولوژی‌های اینترنتی همگام سازند و نوجوانان در مقابل این روش‌های نو به نو، بی‌دفاع هستند (توأم با برداشت‌های آزاد از کاترین مونتگومری و صفحه کلمباین در دانشنامه عمومی).
■ هوالعلیم


کد مطلب: 29760

آدرس مطلب: http://khatnews.com/vdcdz50x.yt0n96a22y.html

خط نيوز
  http://khatnews.com