داخلی صفحه جامعه آرشيو يادداشت

۱

کد مطلب: 13440

نقش آموزش وپرورش در حماسه اقتصادی

رضا نویر

"لقد ارسلنا رسلنا بالبینت و انزلنا معهم الکتب والمیزان لیقوم الناس بالقسط و انزلنا الحدید فیه باس شدید و منفع للناس و لیعلم الله من ینصره و رسله بالغیب"حدید ۲۵

آموزش وپرورش به عنوان یک نهاد تربیتی که در هر اجتماعی عهده دار سیر تعلیم و تربیت افراد آن جامعه می باشد ،رویکرد آن نیز در تمام موضوعات مبتلابه اجتماعی – سیاسی ... ؛ تربیتی و آموزشی می باشد. اما این سازمان عریض و طویل با گستردگی فراوان جغرافیایی ونیروی انسانی که دارد و با گردش مالی بالا که در آن اتفاق می افتد ، یکی از محلهای اصلی هزینه کرد درآمد ملی هر کشوری است .در مواقع خاص وشرایط ویژه یک ملت که موفقیت در آن مطمع نظر آحاد آن جامعه می باشد به دلیل اینکه این سازمان از امکان بالایی برخوردار است نقش موثری را می تواند ایفاء می کند.از این روبرای اینکه بتوانیم نقش آموزش وپرورش را در حماسه اقتصادی خوب تصویر کنیم ؛ ابتدا بایستی مولفه های اقتصادی را که یک نظام تعلیم وتربیتی در کوتاه مدت وبه صورت ملموس با آن درگیر است را احصاء نموده تا راهکار عملیاتی ارائه شود .
اقتصاد از قصد و مقتصد بودن به معنی میانه روی ودوری از افراط وتفریط می آید که به غلط واژه economy انگلیسی که ناظر به هزینه و درآمد است وتولید ثروت و عرضه وتقاضا را در بازار در برمی گیرد ، بر آن اطلاق شده است. گذشته از این مهم که می بایستی در نظام تعلیم وتربیت مفهوم این واژه در کشور و فرهنگ ما اصلاح گردد ؛- و الان موضوع بحث ما نیست - اما همین مفهوم مصطلح وغلط موجود ، کارکردها ی متنابهی را در این حوزه دارد.
یکی از موارد اصلی در اقتصاد ،رشد اقتصادی و اقتصاد مقاومتی و در نهایت حماسه اقتصادی ، بحث هزینه می باشد واز این جهت نهاد تعلیم وتربیت از جهت مالی یک نظام مصرف کننده در آمد ملی هر کشوری است که دقت در این هزینه کرد کمک شایانی را برای سرمایه گزاری مقادیر صرفه جویی شده در سایر بنگاههای اقتصادی می کند.، و یکی دیگر از راههای کمک این نهاد در آمدزایی جنبی آن جهت کمک در تامین برخی از هزینه های خود جهت خودکفایی می باشد.
به عنوان مثال :
- ساختمانها و محیطهای آموزشی که در سراسر کشور پراکنده هستند تنها ۸ساعت و در موارد خاص در برخی مناطق ،در مدارس دو شیفتی ۱۶ساعت استفاده شده ودر مابقی ساعات خالی و بلا استفاده اند ؛ بهره گیری از این مکانها برای تولید محصولات منتج از فعالیتهای خیاطی ،قالی بافی ، تولید محصولات کوچک الکترونیکی ، بسته بندی وچینش محصولات نهادهای تولیدی ،انبارداری یرخی محصولات و... علاوه بر استفاده از این سرمایه ، در آمد فراوانی را نیز نصیب آموزش و پرورش کرده ، تا برخی از هزینه های آن را تامین کند ؛که از جمله آن هزینه ها ، هزینه نگهداری ، تعمیر و توسعه همین ساختمانها می باشد.
- استفاده از انرژی خورشیدی برای روشنایی وحتی تولید گرما در این ساختمانها با کارگذاردن آینه های خورشیدی در سقف مدارس وتامین انرژی مورد نیاز آن ، خود کار ارزنده و مهمی می تواند باشد.
- تبدیل فضای زیری زمین حیاطهای مدارس به عنوان پارکینگ ودر شهرهای بزرگ پارکینگ طبقاتی و یا تولید قارچ وبرخی محصولات کشاورزی ویا تولید برخی ماکیان وگیاهان در شهرستانهای مختلف ، علاوه بر تولید درآمد برای این وزارتخانه و مهمتر از آن آموزش مسوولیت پذیری در دانش آموزان و لذت کار وتولید ، از سنین ابتدایی در آنان ؛ در رشد تولید ملی کشور نیز نقش دارد.
- استفاده از حیاط مدارس برای کاشت درخت(چوبی یا میوه) و سپردن رسیدگی آن به هریک از کلاسها .
- اختصاص قسمتی از حیاط مدرسه ،یا بام مدارس به تولید گیاهان جالیزی و یا قفسهای کوچک پرورش حیوانات اهلی وسپردن مسوولیت آن به دانش آموزان در تعداد فراوان مدارس کشور ، می تواند حجم عظیمی از درآمد را عاید این وزارتخانه نماید
- تولید برخی اقلام صنعتی و کالاهای مصرفی مثل : ساعتهای دیواری ، مچی ، اسباب بازیها، میز و صندلی ، لوازم التحریر ، لوازم کوچک دیگر که بیشتر نیاز به نیروی کار دارد تا ادوات وماشین آلات و..
- تولید انواع کارتنها، بازیهای رایانه ای وانیمیشن متناسب با فرهنگ ما توسط فرهنگیان و دانش آموزان وبا نظارت وسرمایه وزارتخانه در مدارس وادارات می تواند بخشی از سود کلان این بازار را نصیب آموزش وپرورش نماید.
- تولید صنایع دستی در مدارس دخترانه وصادر کردن آن به کشورهای دیگر می تواند مقادیر متنابهی را عاید آموزش وپرورش کند .
- از جایگاه بالای مدارس می توان برای برپایی انواع کلاسهای آموزشی در سطح شهرها استفاده نمود
همه این موارد را در بعد از ظهرها ،یا شبها در فضای مدارس قابل انجام می باشد ؛ علی الخصوص در مدارس فنی وحرفه ای ، کار ودانش وهنرستانها .
اگر در یک مدرسه این کارها صورت گیرد و درصدی از درآمد آنها نیز به خود دانش آموزان داده شود ، علاوه بر اینکه نیازی به هزینه کردن برای اوقات فراغت دانش آموزان نیست ؛ بلکه با ترویج فرهنگ کار وتلاش در بین آنها جلو خیلی از مفاسد ومعضلات فرهنگی را نیز در جامعه می گیرد وضمن اشتغالزایی در نسلهای آینده ، این روحیه به منازل نیز منتقل شده و همین عواید را برای خانواده ها به همراه خواهد داشت . و به راستی اگر دارهای قالی و جاجیم وچرخهای ریسندگی وخیاطی در خانه ها مانند گذشته ها بر پا بود ، شاید کمتر استفاده از ماهواره ، تلوزیون، فیلم و انواع سی دی و بازار گردی و شهوت خرید و غیبت و... در خانواده های ما جا باز می کرد.
در همین راستا از در ودیوار مدارس می توان برای انواع تولیدات استفاده کرده و در کل در این روش اگر آموزش وپرورش بتواند (و می تواند) ۵۰ در صد هزینه خود را استحصال کند کمک شایانی به اقتصاد مملکت نموده و فرهنگ متعالی رانیز در میان مردم رواج داده است.
لازم به ذکر است مقادیر زیادی از این محصولات تولیدی می تواند ناظر به همان نیازهای مصرفی خود سازمان آموزش وپرورش باشد ، مثل کاغذ وکتاب ولوازم التحریر و لباس و کیف و کفش و میز وصندلی و... و وزارتخانه از بودجه خودش می تواند خریدار این محصولات تولیدی بوده و با این گردش مالی داخلی صرفه جویی زیادی در هزینه های خود نماید.
به عنوان نمونه : در همین طرح توزیع شیر در مدارس ، اگر شیر توزیع شده ، توسط سازمان آموزش وپرورش راسا در استانها تولید گردد واز ردیف هزینه در نظر گرفته شده برای آن ، از همان مکانها تهیه شده وتوزیع گردد ، هزینه دلال و دستمزد و ارزش افزوده و... به حساب وزارتخانه بر می گردد که تنها لازمه آن یک سرمایه ابتدایی است که در طول زمان نیز به سرعت برگشت داده می شود و در ضمن آن اشتغالزایی برای فرهنگیان ودانش آموزان و افزایش سطح تولید کشور را در بردارد .
درلایه بعدی اگر تولید علوفه دامها ی شیری نیز دوباره توسط ادارات در استانها صورت گیرد باز ارزش افزوده آن به حساب وزارتخانه بر می گردد و این وزارتخانه به مرور زمان از یک سازمان مصرف کننده صرف ؛ به یک سازمان خود اتکا و تولید کننده حداقل مایحتاج خودش تبدیل خواهد شد ؛ زیرا هم نیروی انسانی اش را دارد وهم تخصص و هم جایگاه قانونی واجتماعی آن را .
لازمه همه این کارها تاسیس شرکتهای تولیدی ،خدماتی وموسسات مالی (بانک) وابسته به ادارات ؛ ادارات کل و وزارتخانه ویا حتی در سطح کوچکتری برخی مدارس است که می بایستی در یک قالب کلی از بسط ید مناسب برخوردار باشند.
مورد دوم ومهمتر از آن ، که نگاه آن بیشتر به آینده است ؛ ترویج سبک زندگی اسلامی ومبارزه با شیوه های نادرست زندگی فعلی در خانواده ها ، علی الخصوص در مصرف ملزومات زندگی از جمله ، خوراک ، پوشاک ، مسکن ، مراسمات و... می باشد. با تعلیم وترویج موارد مورد نظر در مدارس و رساندن به متن خانواده ها ، به مقدار زیادی از اسراف و تبذیر و به تبع در هزینه خانوارهای ایرانی جلوگیری شده و باعث توانمند کردن آنها برای شرکت در کار تولیدی خواهد شد.
به عنوان مثال :اگر فرهنگ درست مصرف کردن میوه در خانواده ها تبلیغ شود که الان چندین برابر نیاز هر خانواده در ماه میوه مصرف میگردد. در صورت اصلاح این روند با دستورات پزشکی ، طبعهای میوه ها ، زمانها وموارد مصرف آنها و مقدار کافی مصرف هر میوه در روز و هفته و... علاوه بر اینکه تولید محصولات باغی کشور برایمان کافی بوده و دیگر نیاز به وارد کردن میوه در فصلهای مختلف نبوده و نیاز به سردخانه نیز برای میوه های غیر فصلی نداریم . بلکه مقادیر فراوانی از میوه های تولیدی باغبات کشور، به کشورهای لم یزرع همسایه مان قابل فروش می باشد و به جای اینکه ما نفت بفروشیم وبا پول آن میوه وارد کشور کنیم ؛ آنها از منابع خودشان نفت بفروشند وبا پول آن از ما میوه و محصولات باغی بخرند تا جای فروش آن مقدار از نفت ما را بگیرد . و این شیوه در مورد اصلاح شیوه های مصرف غلات و محصولات جالیزی و گوشت و... نیز ساری وجاری می باشد.وبا این نوع نگاه و ترویج این فرهنگ ، به صورت ضربتی و در کوتاه مدت سود سرشاری برای ما به ارمغان خواهد آمد .
نکته سوم اصلاح شیوه ها وروندها در این سازمان می باشد : به عنوان مثال اینکه ما ساعت شروع کلاسها را ۸ صبح قرار داده ایم ، براساس چه منطق و اصلی صورت گرفته است؟ در صورتیکه اگر زمان شروع به کار مدارس ابتدای طلوع آفتاب ویا با فاصله کمی از آن باشد ، ملتی که عادت به سحر خیزی می کند ، کامرواتر نیست؟ در ضمن علاوه بر دلایل علمی که در استفاده بهینه از اکسیژن فراوان ابتدای صبح وبارهای الکتریکی مثبت موجود در هوا ، در زمان طلوع خورشید در ابتدای صبح وجود دارد و تاثیر شگرف آن بر بدن انسان و ذهن او ویادگیری و هوش او ؛ آیا نسل مسعدتری را در آینده نخواهیم داشت؟
در ضمن ، اگر قرار باشد دانش آموزان و معلمان ما ابتدای صبح سر کلاس حاضر شوند لازمه اش آن است که حداقل نیم ساعت زودتر از آن از خواب بیدار گردند و این به معنی درک بین الطلوعین و استفاده وافر از برکات مادی ومعنوی که در روایات ما بدان توصیه شده است می باشد.همچنین مادرانی که برای روانه کردن این افراد به مدارس می بایستی زودتر از خواب بیدار شوند و پدرانی که به جای پرداخت هزینه سرویس مدارس ، خودشان فرزندشان را به مدرسه برسانند و مبلغ این هزینه برای خانواده باقی بماند و ... و نیز از برکات فراوان آن نمازهای صبحی است که از قضا شدنشان جلوگیری می شود وچه سجاده های نماز شب که روزی را بر امتی فرود می آورد پهن می گردد.
طرف دیگر این تغییر مثبت ، لزوم زودتر خوابیدن خانواده ها و فرزندانشان و کمتر مصرف کردن برق و انرژی و آجیل و میوه و... وتاثیرات کمتر برنامه های شبکه های ماهواره ای ، اینترنت ، تلوزیون، شب نشینی های بی نتیجه و جلسات غیبت و تهمت و.... است و صد البته که خواب شب آن هم در زمان مناسبش ، بسیاری از بیماریهای جسمی و روانی و افسردگی ها را از بین می برد .
این نوع تغیرات و تغییرات مثل آن چون به جای استفاده از میز و صندلی در مدارس که نوعا مشکلات ستون فقرات و مفصلی و غوز کردن دانش آموزان را بوجود می آورد ؛ نشستن دور هم ، روی فرش در سرکلاس و چشم در چشم هم ومعلم و در کنار هم شاگردی ؛ و استفاده از میزهای کوچک برای زیر دستی در هنگام نوشتن ؛ چقدر از هزینه های بیجا را برای تولید میز وصندلی ، تعمیر ونگهداری آنها ، قطع درختان و... را کم می کند و در نهایت به سبک کلاسداری مدرسه پادگان ناپلئونی فرانسوی ، پایان داده و به جایش شیوه کلاسداری سبک جعفری امام صادق (ع) در مدارس اجرا می گردد(حلقه ای نشستن).
اینها وبسیاری از موارد دیگر یک دلیری و شجاعت لازم را می طلبد که بایستی در این سازمان صورت گیرد تا همچنانکه قشر فرهنگیان این مملکت در حماسه ۲۲بهمن و پیروزی انقلاب اسلامی ، انقلاب دوم (۱۳آبان) و دفاع مقدس پیشگام بودند ، در حماسه اقتصادی مدنظر مقام عظمای ولایت نیز دلیرانه وارد شوند و کاری ماندگار و کارستان انجام دهند که صد البته در این زمینه نقش مسوولین این وزارتخانه بسیار کلیدی وحماسی تر باید باشد.انشاء الله.
«هل الیک یا ابن احمد سبیل فتلقی»

رضا.نویر