کد مطلب: 21823
پنجشنبه ۱۸ مهر ۱۳۹۲ ساعت ۱۴:۰۲
سرمقاله روزنامه تهران امروز
لزوم توجه به توسعه دانش‌بنیاد
غرب وقتی نتوانست نخبگان ایران را جذب کند در صدد ضربه زدن و ممانعت از پیشرفت علم و توسعه علمی کشور برآمد، اما دانشجویان با خوداتکایی پیش رفتند.
بیانات روز گذشته مقام معظم رهبری در باب توجه جدی به علم و دانش بار دیگر نگاه‌ها را به موضوع پیشرفت علمی کشور و اسناد قانونی مربوط به این حوزه جلب کرده است. در فصل دوم برنامه پنجم توسعه کشور تصریح شده است که مقوله پیشرفت دانش بنیان کشور مورد توجه ویژه قرار بگیرد و برنامه‌ریزی‌های لازم در این مقوله انجام شود. در دنیای امروز توسعه بر بنیاد دانش شکل می‌گیرد. غرب از سال ۱۹۷۰ میلادی پس از پیشرفت توسعه صنعتی، این توسعه را با توسعه فن‌آوری تلفیق کرد. از آن زمان ما شاهد هستیم که غرب صادرکننده اصلی و بهره‌گیرنده اصلی سود توسعه فن‌آوری است.
می‌بینیم که غرب به مرکز ابداعات و اختراعات تبدیل شد و آنها حقوق مالکیت فکری را ثبت کردند تا با ابزارهای مبتنی بر قوانین بین‌المللی حق انحصاری خود را در این حوزه‌ها حفظ کنند. به‌طور مشخص آمریکایی‌ها سامان و کار جدی علمی، سیاسی، اصلاحاتی را برای جلب نخبگان جهان سوم ایجاد کردند و نخبگان سراسر دنیا را جذب می‌کنند تا حق مالکیت فکری به خاک کشور آمریکا تعلق داشته باشد.این روند باعث تهی شدن جهان سوم از پیشرفت علمی می‌شود. غربی‌ها و در راس آن آمریکایی‌ها با آگاهی کامل به عملیاتی ساختن چنین برنامه‌ای روی آورده‌اند.
پیش از این الوین تافلر و مانوئل کاستلز روند جهانی‌سازی را بر مبنای توسعه علمی و اطلاعاتی تعریف کرده و از این دهه به عنوان عصر اطلاعات نام می‌برند. می‌بینیم که کشورهایی که علم دارند بیشترین توسعه را دارند. ایران در راستای دانش بنیاد کردن علم‌ها قوانینی را اختصاص داده است که در فصل دوم قانون برنامه پنجم توسعه آمده است. این فصل عنوان کرده که حداقل دوونیم درصد از درآمد ناخالص کشور را به علم تخصص بدهند تا کشور در زمینه رشد علمی از دنیا عقب نماند اما متاسفانه حداکثر نیم درصد از درآمد موجود به این بخش تخصیص داده شد. اما با وجودی که نزدیک به یک پنجم از اعتبارات به این حوزه تخصیص داده شد نخبگان کشوررتبه‌های خوبی را در سطوح بین‌المللی به خود اختصاص دادند.
این موضوع نشان می‌دهد که کشور از پتانسیل بالایی برای جهش علمی برخوردار است و اگر بیانات رهبر معظم انقلاب سرلوحه کار قرار گیرد و در همان حال هم زمینه برای اجرای کامل فصل دوم قانون پنجم توسعه مهیا شود، آنگاه می‌توان به جهش‌های بیشتر علمی در کشور امیدوار شد. البته تمام مشکلات مربوط به پیشرفت علمی کشور داخلی نیست و برخی سنگ‌اندازی‌های خارجی هم وجود داشته و دارد.
مهم‌ترین آن موانعی است که کشورهای غربی در مسیر رشد علمی ایران برقرار می‌کنند. در طول دهه ۱۳۶۰ برنامه جدید توسعه علمی در کشور شکل گرفت و غرب وقتی نتوانست نخبگان ایران را جذب کند در صدد ضربه زدن و ممانعت از پیشرفت علم و توسعه علمی کشور برآمد، اما دانشجویان با خوداتکایی پیش رفتند که در این راستا خوب عمل شد و نخبگان ایران توانستند در بسیاری از موارد انحصار توسعه فن‌آوری را در خیلی از کشورهای غربی بشکنند و در دهه‌های بعدی آن را به اوج شکوفایی برسانند.
سرمقاله روزنامه تهران امروز/حشمت الله فلاحت پیشه
