کد مطلب: 20031
يکشنبه ۱۰ شهريور ۱۳۹۲ ساعت ۱۲:۵۸
پرسشگری مراجع تقلید؛کمک به اعتدال دولت یازدهم
صالح اسکندری
در دولت احمدی نژاد اما بعضا اختلالاتی در روابط رئوس روحانیت و دولت مشاهده می شد که اگر چه شداد و غلاظ آن با زمان اصلاحات قابل مقایسه نبود اما جای تامل و بررسی داشت.
مرجعیت شیعی حداقل طی دو قرن اخیر نقطه ثقل و گرانیگاه تحولات سیاسی در ایران محسوب شده و به واسطه نفوذ و جایگاه مراجع عظام تقلید در بین توده های مردم از تاثیرگذاری ویژه ای در ریل گذاری تغییرات سیاسی و اجتماعی برخوردار بوده است.جریان سنتی اجتهاد و تقلید با پشتوانه فرهنگ شیعی در ۱۴ قرن گذشته جایگاه بی‌نظیری را در جامعه ایرانی یافته است. شیعیان ایران خود را مقلدان مجتهدانی می‌دانند که در زمان غیبت ولیعصر (عج) وظیفه تفقه در دین و هدایت مردم به خیر و امر الهی را به عهده دارند.مرجعیت شیعی و فقه سنتی مبتنی بر منابع اصیل و خالص دینی است که بدون هیچ‌گونه آرایش و پیرایش به جامعه عرضه می‌شود. مردم ما دین دارند و در پی اسلام ناب محمدی هستند.
گوهری که در بازارهای روشنفکرانه یافت نمی‌شود. اسلام ناب، دین اعصار مختلف است . اجتهاد در فقه سنتی، بابی است برای زندگی دینی متناسب با شرایط زمان و مکان و مجتهد کسی است که مردم به او اعتماد دارند، دین را بی کم و کاست صیانت می‌کند. فلسفه این اعتماد رمز پیوند دیرینه مردم ایران با مرجعیت شیعی است.روحانیت در هیچ یک از برهه های تاریخی ایران وکیل الدوله نبوده و همواره مرجعی برای تظلم خواهی مردم درمقابل سلاطین جور و طاغوتیان محسوب می شده است. ازحرکتشیخ کلینی در زمان غیبت صغری گرفته تا فعالیتهای شیخ صدوق ، شیخ مفید ، شیخ طوسی،خواجه نصیر الدین طوسی، علامه حلی و ... و در قرن اخیر شیخ فضل الله نوری، شیخ محمد خیابانی، حاج شیخ عبد الکریم حائری،شهید مدرس ، نواب صفوی، آیت الله کاشانی آیت الله بروجردی و در نهایت امام خمینی قدس سره جملگی در صف مقدم پیگیری تظلمات مردم و مطالبات به حق آنها از حکومتهای جائر بوده اند.
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تشکیل نظامی که خاستگاه آن تشیع و روحانیت انقلاب بود روابط دولت و روحانیون دستخوش تغییرات زیادی قرار گرفت و روحانیت علاوه بر اینکه منتقد برخی رویه ها در بعضی دولت ها بود اما در عین حالاصلی ترین متولی و حامی نظام اسلامی نیز به حساب می آمد.رابطه روحانیت و دولت ها پس از انقلاب اسلامی همواره یکی از مسائل بحث بر انگیز بوده است. تنها به عنوان نمونه دولت اصلاحات در نحوه ارتباط گیری با روحانیت دچار آسیبهای ساختاری و کارکردی بود.در دوره حضور خاتمی در راس قوه اجرایی همسو با اهداف سوء دین زدایی از ایران توسط برخی افراطیون دوم خردادی، روحانیت و حوزه علمیه یکی از سیبل‌های هدف افراطیون دوم خردادی و روزنامه های وابسته به آنها بود تا جایی که کاریکاتور بعضی از علما و مدرسین بزرگ حوزه در برخی از این نشریات زنجیره ای درج شد که در واکنش به آن چند روز حوزه های علمیه تعطیل شد و طلاب و روحانیون به خیابانها ریختند.
در همین اثنا بود که از منجنیق روزنامه های زنجیره ای یکی پس از دیگری سنگهای آتشین به سوی نهاد اصیل روحانیت پرتاب می شد و مدعیان پر هیاهوی امروز هر یک به گوشه ای خزیده بودند و اگر نبود بنیان مرصوص نهاد حوزه و روحانیت در روح و جان ملت دین دار ایران، شاید امروز فرصتی برای بازسازی آن لطمات باقی نمی ماند.هنجارشکنی ، وهن مقدسات و ارزشهای دینی ، توهین به مرجعیت و زیر سئوال بردن پیروی مقلدان از مراجع معظم، تفرقه افکنی بین برخی از روحانیون انقلابی و مبارز مثل هاشمی و مصباح و... مشتی نمونه از خروارها جفا و رفتارهای تخریبی است که در دوره ۸ ساله حضور دوم خردادی ها در قدرت در حق نهاد اصیل روحانیت روا شد. به تعبیر سخنگوی اسبق جامعه روحانیت مبارز تهران:" اصلاح‌طلبان جایگاه روحانیت را تضعیف کردند و جایگاه روحانیت در دولت اصلاحات به صورت حساب شده تخریب گشت."
در دولت احمدی نژاد اما بعضا اختلالاتی در روابط رئوس روحانیت و دولت مشاهده می شد که اگر چه شداد و غلاظ آن با زمان اصلاحات قابل مقایسه نبود اما جای تامل و بررسی داشت. احمدی نژاد نتوانست تعامل مثبت و خوبی با مراجع عظام برقرار کند و روابط دولت و حوزه در سالهای اخیر رو به تیرگی گذاشت.استنباطات صحیح و سقیم برخی اطرافیان رئیس جمهور به خصوص در موضوع آخر الزمان موجبات آشفتگی خاطر مرجعیت و روحانیت شده بود که در برخی موارد منجر به تکذیب برخی ادعا های آخر الزمانی این افراد مثل تعیین وقت یا تعیین مصداق نیز شد.
امروز با تشکیل دولت یازدهم و حضور یک روحانی در راس این دولت امیدها و انتظارات جدیدی به وجود آمده است. امید از این رو که حجت الاسلام و المسلمین روحانی که ملبس به جامه پیامبر (ص) است بتواند روابط دولت و روحانیت را بهبود ببخشد از طرفی انتظاراتی که از وی وجود دارد با توجه به شرایط زمانی و مکانی به مراتب متفاوت از روسای جمهور گذشته است. به هر حال وی یک رئیس جمهور مجتهد است و انتظار این است که بهتر از دیگران بتواند به قوانین و احکام الهی در اداره جامعه جامه عمل بپوشاند. از سویی نهاد روحانیت به عنوان اصلی ترین متولی دین حق دارد ضمن حمایت مجدانه از دولتی که در وسط میدان سیاستگداری و اجراست زمینه سازی و بسترسازی تبلیغ و ترویج دین را از دولت بخواهد و هر نوع کم کاری را مورد پرسش قرار دهد.
این حمایت، پرسشگری و نقد توامان کمک به اعتدال دولت روحانی است و مانند یک اهرم تعادل مانع از خروج قطار دولت از ریل اعتدال می گردد. از سوی دیگر موضع‌گیری‌های سیاسی، انقلابی و بجای روحانیون فرهنگ نقد سازنده را در جامعه نهادینه ساخته جایگاه اصیل گروه های مرجع را احیا می کند. مرجعیت انقلابی به تاسی از رهبر معظم انقلاب جزء اصلی ترین افشاگران فتنه ۸۸ بود و جرقه قیام تاریخی و تاریخ ساز "نهم دی" بر علیه فتنه گران از قم و بیوت مراجع خورده شد.
این مرجعیت بیدار امروز نمی تواند نسبت به خطر ورود مجدد فتنه گران به رئوس اصلی تصمیم گیری در کشور بی تفاوت باشد. این مرجعیت انقلابی نمی تواند در خصوص خطر بزرگ فساد و اشرافی گری مسئولان موضعی نداشته باشد و محافظه کاری کند. روحانیت نمی تواند چشمان خود را بر مشکلات و مطالبات اقتصادی مردم ببندد.
منبع: رسالت/ صالح اسکندری
