استان کرمانشاه با دارا بودن ظرفیت‌های قابل توجه در حوزه صنعت، معدن و تجارت، همواره نقش مهمی در اقتصاد منطقه و کشور ایفا کرده است، اما شرایط اقتصادی و تحولات متعدد طی سال‌های اخیر، موجب شده تا بخش قابل توجهی از واحدهای صنعتی استان به دلایل مختلف دچار رکود یا تعطیلی شوند.
در چنین شرایطی، بازگشت این واحدها به چرخه تولید و بهره‌برداری مجدد از ظرفیت‌های راکد، یکی از اولویت‌های اساسی مسئولان و فعالان اقتصادی استان محسوب می‌شود.
این گزارش با هدف ارائه تصویری دقیق و به‌روز از وضعیت صنایع کرمانشاه و بررسی برنامه‌ها و چالش‌های پیش رو تهیه شده است.
وضعیت کلی واحدهای صنعتی استان کرمانشاه
بر اساس آخرین آمار ارائه شده توسط حسین فیض جعفری معاون امور صنایع اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان، تا پایان فروردین ماه سال جاری، استان کرمانشاه دارای ۹۲۸ پروانه بهره‌برداری صنعتی معتبر است. از این تعداد، تعداد ۸۸ واحد صنعتی در وضعیت راکد (غیرفعال یا نیمه‌فعال) قرار دارند.
جعفری تصریح کرد: بر اساس پایش‌های انجام شده، تنها بین ۲۰ تا ۲۵ واحد از این ۸۸ واحد قابلیت احیاء و بازگشت به چرخه تولید را دارند. سایر واحدها به دلیل از دست رفتن ارکان اصلی تولید مانند ماشین‌آلات، تجهیزات و زیرساخت‌ها، قابل فعال‌سازی نیستند مگر آنکه سرمایه‌گذار جدیدی وارد عمل شود و خطوط تولید جدیدی راه‌اندازی شود.
چالش‌ها و موانع فعال‌سازی واحدهای راکد
وی موانع متعدد در مسیر احیای واحدهای صنعتی را به شرح ذیل برشمرد.
*از دست رفتن زیرساخت‌ها و ماشین‌آلات: بسیاری از واحدهای راکد به دلیل فرسودگی تجهیزات و نبود سرمایه‌گذاری لازم، توان فعالیت مجدد را ندارند.
*مشکلات مالی و تامین سرمایه: کمبود منابع مالی و مشکلات مربوط به جذب تسهیلات بانکی یکی از مهم‌ترین دلایل ادامه رکود این واحدهاست.
*مسائل حقوقی و مالکیتی: برخی واحدها در تملک بانک‌ها قرار گرفته و حل مشکلات حقوقی آنان نیازمند همکاری دستگاه‌های قضایی و مالی است.
*عدم رغبت مالکین فعلی: در مواردی، صاحبان واحدها به دلایل مختلف از جمله از دست رفتن بازار فروش، تمایل به فعال‌سازی مجدد ندارند.
برنامه‌ها و راهکارهای عملیاتی برای احیای واحدهای صنعتی
جعفری تأکید کرد: معاونت امور صنایع در راستای سیاست‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت، با تمرکز بر سه محور اصلی فعالیت می‌کند:
1. تشکیل کارگروه‌های تخصصی تحصیل: این کارگروه‌ها با دعوت از صاحبان واحدهای راکد، بررسی دقیق مشکلات و موانع آنها، برنامه‌ریزی برای رفع موانع و تدوین طرح‌های زمان‌بندی شده برای احیا فعالیت می‌کنند.
2. تامین مالی از منابع ملی: بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، اعتباراتی از محل سفر ریاست جمهوری و اعتبارات مصوب سال ۱۴۰۳ برای احیای ۲۰ تا ۲۵ واحد صنعتی در نظر گرفته شده است. میزان سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای فعال‌سازی این واحدها حدود ۹۰۰ تا ۹۵۰ میلیارد تومان برآورد شده است.
3. توسعه ظرفیت تولید: وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت کرمانشاه را موظف کرده است که در سال جاری حداقل ۱۵ واحد صنعتی را در قالب افزایش ظرفیت فعال نماید که این موضوع به صورت ویژه در شهرک‌های صنعتی (۲۱ واحد) و خارج از آن (۵ واحد) در دست پیگیری است.
روند پیشرفت و نتایج عملیاتی
وی با اشاره به عملکرد سال‌های گذشته، خاطرنشان کرد:
* در سال ۱۴۰۱، تعداد ۲۵ واحد صنعتی راکد به چرخه تولید بازگشتند.
* در سال ۱۴۰۲، این عدد به ۲۱ واحد رسید.
* برنامه‌ریزی شده است که در سال جاری حداقل ۲۶ واحد صنعتی دیگر فعال شوند.
جعفری اظهار کرد: در حال حاضر از ۸۸ واحد راکد، حدود ۳۰ واحد دارای اولویت بالاتری برای فعال‌سازی بوده و تلاش بر آن است که تامین مالی و پشتیبانی‌های لازم برای این واحدها فراهم شود.
تشریح دستاوردهای سفر رئیس‌جمهور به کرمانشاه در حوزه صنعت
معاون صنایع استان کرمانشاه ادامه داد: اخیرا مفتخر به میزبان سفر رئیس جمهور و هیئت همراه، از جمله وزیر صنعت، معدن و تجارت در استان کرمانشاه بودیم.
وی اضافه کرد: با توجه به اهمیت مصوبات این سفر، برنامه‌ها و تصمیماتی اتخاذ شد، کاملاً هدفمند و با اولویت‌بندی دقیق طراحی شده‌اند تا بیشترین تاثیرگذاری را در بهبود وضعیت صنعت و اشتغال استان داشته باشند.
جعفری تصریح کرد: با توجه به محدودیت منابع، برنامه‌های عملیاتی با تمرکز بر پروژه‌های اولویت‌دار پیش برود. استان کرمانشاه دارای بیش از ۱۷۰۰ جواز تاسیس و بیش از هزار پروژه صنعتی در حال اجراست، اما تأمین مالی همه این پروژه‌ها به صورت همزمان امکان‌پذیر نیست.
وی خاطرنشان کرد: از این رو، سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه اولویت‌بندی دقیقی انجام داده است و ۷۲ پروژه کلیدی با سرمایه‌گذاری بیش از ۶۸ هزار میلیارد تومان را به عنوان صنایع پیشران معرفی کرده است. این پروژه‌ها ضمن تامین بخش عمده‌ای از نیازهای زنجیره ارزش، شامل ۲۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات مالی، ۱۶ هزار میلیارد تومان سرمایه ثابت برای ماشین‌آلات و ساخت و ساز و ۴ هزار میلیارد تومان برای تامین مواد اولیه هستند.
معاون صنایع استان کرمانشاه خاطرنشان کرد: اجرایی شدن این طرح‌ها منجر به ایجاد حداقل ۴ هزار فرصت شغلی جدید و تثبیت اشتغال ۱۰ هزار نفر در استان خواهد شد.
وی ادامه داد: در جریان سفر رئیس جمهور، سه تفاهم‌نامه مهم اقتصادی و سرمایه‌گذاری در حضور ایشان و با مشارکت فعالان اقتصادی استان به امضا رسید. یکی از مهم‌ترین پروژه‌ها، کارخانه تولید لاستیک سنگین و سبک با سرمایه‌گذاری ۳۰ هزار میلیارد تومان و مشارکت بخش خصوصی، شرکت پترو باسکار کلهر و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران است.
جعفری خاطرنشان کرد: تامین مالی این پروژه توسط بانک رفاه کارگران تضمین شده است و در صورت اجرایی شدن، زمینه‌ساز ایجاد هزار فرصت شغلی مستقیم در استان خواهد بود و یکی از پروژه‌های استراتژیک صنعتی استان به بهره‌برداری خواهد رسید.
وی افزود: علاوه بر این، استان کرمانشاه به دلیل تولید بالای چغندر قند که بالغ بر یک میلیون تن است به دنبال توسعه صنایع تبدیلی مرتبط است. پیشنهاد احداث پروژه‌ای با مشارکت بانک صادرات به ارزش ۱۷ هزار میلیارد تومان نیز به تصویب رسید و امید است با ابلاغ و شروع اجرایی شدن آن، تحول چشمگیری در بخش کشاورزی و صنعتی استان رقم بخورد.
چشم‌انداز آینده و پیامدهای توسعه صنعتی
معاون امور صنایع استان کرمانشاه در اظهار کرد: فعال‌سازی مجدد واحدهای صنعتی راکد علاوه بر کمک به کاهش نرخ بیکاری، موجب افزایش تولید، رونق اقتصادی و ارتقای سطح رفاه مردم خواهد شد. ما با تمرکز بر رفع موانع حقوقی، مالی و فنی و با همراهی سرمایه‌گذاران و دستگاه‌های اجرایی، امیدواریم بتوانیم ظرفیت‌های خالی استان را به تولید واقعی تبدیل کنیم و کرمانشاه را به قطب صنعتی منطقه بدل کنیم.
